เครื่องเซ่นไหว้พระภูมิเจ้าที่ เรื่องลี้ลับ และ สิ่งเหนือธรรมชาติที่มองไม่เห็น ถือเป็นความเชื่อส่วนบุคคล โดยเฉพาะเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าที่เจ้าทางที่มีอยู่ในทุกบ้าน และ เป็นความเชื่อที่ถูกส่งต่อกันมาช้านาน เจ้าที่เจ้าทาง คือ ดวงวิญญาณที่อยู่ในพื้นที่นั้น ๆ ก่อนที่เราจะย้ายเข้าไปอยู่ หรือ ก่อนที่จะมีการสร้างบ้านเรือน สร้างอาคาร เพื่อเป็นความเคารพ และ ให้เกียรติผู้ซึ่งอยู่มาก่อน วิธีการไหว้เจ้าที่เจ้าทาง และ บทสวด ไหว้เจ้าที่เจ้าทางจึงได้ถือกำเนิด และ ถูกปฏิบัติส่งต่อกันมาหลายชั่วอายุคน เพราะเชื่อว่า หากได้ทำการไหว้แล้วจะช่วยเปิดทางสว่างให้มีแต่ความโชคดีเข้ามา รับทรัพย์ และ อยู่อาศัยด้วยความร่มเย็นเป็นสุข เชื่อไว้ไม่เสียหาย กับเคล็ดลับไหว้เจ้าที่เจ้าทางให้ชีวิตปัง มีแต่ความรุ่งโรจน์
เครื่องเซ่นไหว้พระภูมิเจ้าที่
ของไหว้ที่ต้องเตรียมให้เจ้าที่เจ้าทาง จะมีลักษณะคล้ายคลึงกับการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ แต่ทั้งนี้แล้วแต่ความเชื่อ และ ศาสตร์ต่าง ๆ ในการไหว้ โดยจะมีของไหว้หลัก ๆ ดังนี้
- ธูปจำนวน 5 ดอก
- เทียน 2 เล่ม
- น้ำชา 5 แก้ว
- ดอกดาวเรือง 9 ดอก
- หมากพลู 9 คำ
- ผ้าขาวบาง 1 ผืน
- ผลไม้ 9 ชนิด นิยมเลือกผลไม้ที่มีความหมายเป็นมงคล เช่น กล้วย ส้ม ทับทิม องุ่น สาลี่ แอปเปิ้ล ลูกพลับ (อาจจะมีขนมหวานเพิ่มเติมก็สามารถทำได้)
ส่วนผลไม้ที่ไม่ควรนำมาไหว้ศาลพระภูมิ อย่างแรกคือผลไม้ที่เน่าเสียไม่สมบูรณ์ และ เป็นผลไม้ที่สื่อความหมายไม่มงคล เช่น น้อยหน่า แค่ชื่อก็ดูน้อยแล้วยังมีความหมายถึงปัญหาอุปสรรค ละมุดหมายถึงทำอะไรไม่เป็นที่เข้าตา มังคุดดวงจะกุดทำอะไรก็ไม่ดี
ไหว้ศาลพระภูมิ ใช้ธูปกี่ดอก
วิธีการบูชาศาลพระภูมิ (พระชัยมงคล) ที่ถูกต้อง เริ่มจากให้จุดธูป 9 ดอก แล้วตั้งนะโม 3 จบ แล้วต่อด้วยพระคาถาไหว้ศาลพระภูมิ ดังนี้
ภูมมัสมิง ทิสาภาเค สันติภูมมา มหิทธิกา เตปิตุมเห อนุรักขันตุ อาโรคเยนะ สุเขนะจะ (3 จบ)
สิโรเม ขอเดชะพระภูมิเทวารักษาที่ รับพระพรจากเจ้ากรุงพาลี ให้วัฒนาถาวรสิ่งสุขแด่ข้าพเจ้า ขอให้ข้าพเจ้า (คำอธิษฐาน) มั่งมีเงินทอง และ ทรัพย์พัสดุข้าวของเนืองนอง โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุ เม
ไหว้ศาลพระภูมิ วันไหนดี
การไหว้ศาลพระภูมิ ควรไหว้สักการะศาลพระภูมิ (พระชัยมงคล) ทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือ วันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดของตัวเอง และ วันนักขัตฤกษ์
เครื่องเซ่นไหว้พระภูมิเจ้าที่ ของไหว้ศาลตายาย
ของไหว้ศาลตายาย ประกอบด้วย ของบูชา ของคาว และ ของหวาน ดังนี้
- ของบูชาศาลตายายที่ตั้งได้ เช่น ดอกไม้ พวงมาลัย ข้าวปากหม้อ (ข้าวที่หุงใหม่ก่อนคนบริโภคเท่านั้น) แกง และ แกงจืด
- ขนมหวาน เช่น ขนมสามทอง (ทองหยิบ, ทองหยอด, ฝอยทอง) ขนมเม็ดขนุน ขนมสีขาว-สีแดง กล้วย มะพร้าวน้ำหอมอ่อน นม เนย และ ผลไม้ต่าง ๆ ยกเว้นผลไม้ชื่อไม่เป็นมงคล เช่น มังคุด ละมุด พุทรา น้อยหน่า ระกำ สละ กระท้อน ทุเรียน ลางสาด เป็นต้น
- ของคาวต่าง ๆ มี หัวหมู เป็ด ไก่ กุ้ง ปู ปลามีหัว-หาง สามารถตั้งไหว้ได้เนื่องในเทศกาลต่าง ๆ เช่น วันเกิด ปีใหม่ ตรุษจีน หรือ การแก้บน เป็นต้น
ไหว้ศาลตายาย ใช้ธูปกี่ดอก
วิธีไหว้ศาลตายาย ให้จุดธูป 5 ดอก แล้วตั้งนะโม 3 จบ แล้วต่อด้วยพระคาถา ดังนี้
ตา-ยาย ยัสมิง ทิสาภาเค สันติ ตายายเทวา มหิทธิกา เตปิตุมเห อนุรักขันตุ อาโรคเยนะ สุเขนะจะ (3 จบ)
สิโรเม ขอเดชะ ตายายเทวา เจ้าของที่ ขอให้ช่วยดูแลคุ้มครองรักษาบ้านเรือน (ชื่อสถานที่) และข้าพเจ้าผู้อยู่อาศัยในสถานที่นี้ (คำอธิษฐาน) โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุ เม
ทั้งนี้ ควรไหว้สักการะศาลตายายทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือ วันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดตัวเอง และวันนักขัตฤกษ์
ตี่จู๋เอี๊ยะ ศาลเจ้าที่จีน
ตี่จู้เอี๊ยะ ความหมายของตี่จู้เอี๊ยะ ตี่ หมายถึง ดิน และ จู้ หมายถึง เจ้า ความสำคัญของตี่จู๋เอี๊ยะ ในตำราจีนกล่าวไว้ว่า ตี่จู๋เอี๊ยะ คือ เทพที่อยู่ใกล้ชิดมนุษย์มากที่สุด เป็นเจ้าที่ทำหน้าที่ดูแลปกปักษ์รักษาผู้ที่อยู่อาศัยในบ้าน ดังนั้น เวลาเราไปบางบ้านก็อาจจะพบว่าเจ้าของบ้านได้จัดสถานที่ ซึ่งเชื่อว่าเป็นที่อยู่อาศัยให้กับเทพที่คุ้มครองคนในบ้าน คนที่มีความเชื่อในเรื่องนี้ ก็จะมีวิธีการวางตำแหน่งตี่จู๋เอี๊ยะ โดยเชื่อว่าว่าแบบไหนๆแล้วจะช่วยเสริมดวงชะตาของเจ้าของบ้านไม่ว่าจะเป็นเรื่องโชคลาภ ทรัพย์สินเงินทอง อำนาจ บารมี สุขภาพ ร่างกาย และ ยังรวมไปถึงความผาสุกของคนในบ้าน