ทําบุญขึ้นบ้านใหม่ หนึ่งสิ่งสำคัญที่คนกำลังจะซื้อ หรือ ย้ายบ้านใหม่ควรต้องศึกษาข้อมูลเอาไว้ก็คือ “พิธีขึ้นบ้านใหม่” เพราะเป็นความเชื่อ ความศรัทธา ที่มีมาตั้งแต่โบราณว่า จะช่วยเสริมให้ผู้อยู่อาศัยในบ้านร่มเย็น เป็นสุข มีแต่ความเจริญรุ่งเรือง วันนี้จะนำเสนอขั้นตอนขึ้นบ้านใหม่ง่าย ๆ แบบละเอียด ๆ มาฝาก เริ่มตั้งแต่การเตรียมตัวก่อนถึงวันงาน ไปจนถึงการปฏิบัติตัวในพิธีเลย
ทําบุญขึ้นบ้านใหม่
พิธีขึ้นบ้านใหม่ หรือ พิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ คือ ความเชื่อที่มีมาตั้งแต่โบราณ เป็นการทำบุญสำหรับการย้ายบ้าน หรือ ที่อยู่ใหม่ จัดขึ้นเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลแก่ผู้อยู่อาศัย เชื่อกันว่าจะช่วยให้อยู่เย็น เป็นสุข เจริญรุ่งเรือง รักใคร่ปรองดอง ไม่ทะเลาะวิวาท ป้องกันสิ่งอันตราย ขับไล่สิ่งชั่วร้าย และ ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ มีบุคคลที่เข้าร่วมในพิธี คือ พระสงฆ์ เจ้าหน้าที่ คนในบ้าน และ ญาติพี่น้อง หรือ เพื่อนฝูง ส่วนสถานที่ก็คือบ้านที่ย้ายเข้าไปอยู่นั่นเอง
ขั้นตอนขึ้นบ้านใหม่
สำหรับขั้นตอนการทำพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยนั้น ทำได้ง่าย ๆ เลยครับ ขั้นแรกเลย คือ ต้องไปวัดเพื่อนิมนต์พระสงฆ์ให้เรียบร้อยก่อน โดยงานบุญแบบนี้เค้าจะนิมนต์พระเป็นจำนวนเลขคี่ครับ (5 รูป, 7 รูป หรือ 9 รูป) ก็ให้นัดแนะสถานที่ วัน และ เวลาให้เรียบร้อย หรือ ถ้ายังไม่มีฤกษ์ดีก็ปรึกษาทางวัดเลยก็ได้เลย พระท่านจะได้เตรียมพระสงฆ์และรถรับส่งให้พร้อมในวันงาน
- หาฤกษ์ขึ้นบ้านใหม่ตามความเหมาะสม
- นิมนต์พระสงฆ์ 5, 7 หรือ 9 รูป ก่อนถึงวันงานประมาณ 1-5 วัน
- เชิญพิธีกร หรือ เจ้าหน้าที่ และ แขกคนสำคัญ เช่น ญาติพี่น้อง เพื่อนสนิท เพื่อนบ้านใกล้เคียง
- เตรียมของที่ใช้ในพิธีให้เรียบร้อย
- จัดสถานที่สำหรับประกอบพิธี โดยจะประกอบไปด้วย โต๊ะหมู่บูชา พระพุทธรูป เครื่องนมัสการ เช่น ธูปเทียน กระถางธูป เชิงเทียนคู่ แจกันคู่ ดอกไม้ และ ผ้าขาว เครื่องใช้ในพิธีสงฆ์ เครื่องรับรองพระสงฆ์ น้ำ และ อาหารคาว-หวานสำหรับพระสงฆ์ เครื่องไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทองคำเปลว 9 แผ่น โถปริก และ ปัจจัย (เงิน)
- วงสายสิญจน์จากพระพุทธรูป โยงไปทางมุมห้อง เวียนไปทางขวา วนรอบตัวบ้าน แล้วกลับมาที่พระพุทธรูปอีกครั้ง ก่อนพันรอบบาตรน้ำมนต์ และ วางที่เหลือไว้บริเวณประธานสงฆ์
ข้อห้ามของพิธีขึ้นบ้านใหม่
ตามหลักโหราศาสตร์แล้ว วันเสาร์เป็นวันแห่งความทุกข์ ถือเป็นฤกษ์ไม่ดีในการจัดงานบุญเสริมสิริมงคล ดังนั้นปกติแล้วเค้าจึงไม่จัดพิธีขึ้นบ้านใหม่กันในวันเสาร์
ขั้นตอนปฏิบัติของพิธีสงฆ์ ทําบุญขึ้นบ้านใหม่
เมื่อต้องการจัดงานทำบุญบ้าน หรือ ทำบุญบริษัท เพื่อเสริมสิริมงคลให้กับตัวสถานที่ และ ตนเองนั้น หลายท่านอาจจะคิดว่าขั้นตอนปฏิบัติของพิธีสงฆ์เป็นเรื่องที่ยุ่งยาก บางท่านอาจจะทำตัวไม่ถูกเมื่ออยู่ต่อหน้าพระสงฆ์ และ ไม่ทราบเกี่ยวกับขั้นตอนของพิธี วันนี้จึงสรุปขั้นตอน สั้นๆ และ เข้าใจง่าย ว่าจะต้องทำอะไรบ้าง เพื่อเป็นความรู้ที่เป็นประโยชน์กับคนที่กำลังจะจัดงานบุญที่บ้าน หรือ ที่บริษัท แล้วท่านจะรู้ว่างานพิธีสงฆ์ในการทำบุญเลี้ยงพระ ไม่ได้ยาก และ วุ่นวายอย่างที่คิด ดังนี้
- นิมนต์พระสงฆ์เข้ายังสถานที่ที่จัดเตรียมไว้ ถวายน้ำดื่ม สนทนาธรรม และ พร้อมเริ่มพิธีการเมื่อถึงเวลาฤกษ์
- จุดเทียนธูปที่โต๊ะหมู่บูชา ประธานฝ่ายเจ้าบ้านจุดเทียนโดยเริ่มจากด้านขวาของพระพุทธก่อนแล้วจึงตามด้วยเทียนด้านซ้าย และ ธูป ตามลำดับ
- กราบพระพุทธ แบบเบญจางค์ประดิษฐ์ ประธานฝ่ายเจ้าบ้านกล่าวบูชาพระรัตนตรัย ตามด้วยอาราธนาศีล 5 ฝ่ายเจ้าบ้านกล่าวตามพระสงฆ์ด้วยบทสมาทานศีล ฝ่ายเจ้าบ้านกล่าวบทอาราธนาพระปริตร
- ประธานฝ่ายเจ้าบ้านจุดเทียนสำหรับทำน้ำพระพุทธมนต์ เมื่อพระสงฆ์สวดถึง “อเสวนา จ พาลานัง” ถวายข้าวพระพุทธ ประธานถวายพระพุทธโดยวางภัตตาหารบนโต๊ะ หรือ ผ้าขาวด้านหน้าโต๊ะหมู่ฯ วางให้สูงกว่าอาสนะพระสงฆ์
- ประเคนภัตตาหารแด่พระสงฆ์ เจ้าบ้าน และ แขกเหรื่อช่วยกันประเคน
- เมื่อพระสงฆ์ฉันเสร็จแล้วให้นำจตุปัจจัย ดอกไม้ ธูป เทียน และ หรือสังฆทานมาวางรอไว้ที่หน้าพระสงฆ์ทุกรูป ดอกไม้วางขนานปลายดอกไม้ชี้ไปทางด้านขวามือของพระสงฆ์ และ เจ้าภาพเข้ามาที่ต่อหน้าพระเพื่อยกถวาย หลังจากที่กล่าวคำถวายสังฆทานแล้ว
- ลาข้าวพระพุทธ ต่อเนื่องด้วยการถวายสังฆทานด้วยบทถวายสังฆทาน
- พระสงฆ์สวดอนุโมทนา เจ้าบ้าน และ ผู้ร่วมงานกรวดน้ำอุทิศส่วนบุญกุศล
- พระสงฆ์ประพรมน้ำพระพุทธมนต์ พร้อมทั้งสวดชยันโตฯ พนมมือ รับน้ำพระพุทธมนต์
- เจ้าภาพนำจตุปัจจัยขึ้นรถ เพื่อส่งพระกลับวัด
- เสร็จพิธี
ขึ้นบ้านใหม่แบบไทย
พิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยเน้นปฏิบัติตามหลักความเชื่อของศาสนาพุทธ โดยเจ้าบ้านมักนิมนต์พระสงฆ์มาสวดให้พร และ ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ทำบุญเลี้ยงพระ รวมทั้งร่วมรับประทานอาหารกับแขกที่เชิญมาร่วมงานทำบุญด้วยกัน นอกจากนี้ บางบ้านอาจประกอบพิธีขึ้นบ้านใหม่ตามวิถีไทยโบราณ โดยเตรียมของอย่างอื่นเสริมเข้ามาด้วย ได้แก่ ถุงเงิน ถุงทอง เงินเหรียญจำนวน 108 บาท เงินธนบัตรจำนวน 1,900 บาท ถั่ว งา ข้าว กลีบกุหลาบ กลีบดอกรัก กลีบดอกดาวเรือง กลีบดอกบานไม่รู้โรย เครื่องประดับ เครื่องครัว ถังเปล่า 2 ใบ พระพุทธรูป และ ชุดธูปเทียน
เมื่อเริ่มประกอบพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยโบราณ จะนำของที่เตรียมไว้มาบูชา พูดอธิษฐานให้มีเงินทองมั่งคั่งร่ำรวย จากนั้นนำถุงเงิน และ เครื่องประดับใส่ในถุงทอง เติมข้าวกับน้ำลงถังอย่างละใบจนเต็ม รวมทั้งขนข้าวของที่เตรียมไว้ ได้แก่ กลีบดอกไม้มงคล พืชพรรณธัญญาหารต่าง ๆ และ เครื่องครัวเข้าบ้าน
ขึ้นบ้านใหม่แบบจีน
นอกเหนือจากการทำบุญเลี้ยงพระแล้วนั้น ยังมีพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบจีนตามความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีนด้วย ส่วนใหญ่นิยมไหว้บอกกล่าวเจ้าที่เจ้าทาง รวมทั้งอัญเชิญพระตี่จู้ และ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อเข้ามาสถิตในบ้าน โดยของไหว้ที่นำมาถวายนั้นก็มีหลากหลาย แตกต่างกันตามความเชื่อเรื่องธาตุของชาวจีน ได้แก่ ธาตุดิน (ผักผลไม้สีส้ม) ธาตุน้ำ (ผักผลไม้สีดำ) ธาตุไฟ (ผักผลไม้สีแดง ชมพู ม่วง) ธาตุไม้ (ผักผลไม้สีเขียว) และ ธาตุทอง (ผักผลไม้สีขาวหรือทอง) นอกจากนี้ ต้องจุดเตาแก๊สเพื่อแสดงความมั่งคั่งร่ำรวย จัดที่หลับที่นอนให้ดีเพื่อให้อยู่สุขสบาย