สมุนไพรไทยรักษาโรคภูมิแพ้ เกิดจากความไม่สมดุลของระบบภูมิคุ้มกัน ระบบภูมิคุ้มกัน เป็นกลไกที่ซับซ้อนพอสมควร ถ้าจะลองอธิบายแบบง่ายๆ ก็คือ ถ้ามีสิ่งแปลกปลอม เช่น เชื้อโรคพวกแบคทีเรีย รา ไวรัส หรือ เนื้อเยื่อที่ฟกช้ำจากการบาดเจ็บ ระบบภูมิคุ้มกันจะกระตุ้นให้เซลล์หลั่งสารเคมีบางชนิดเพื่อทำลายสิ่งแปลกปลอมนั้น มีการสั่งให้เซลล์เม็ดเลือดขาวที่มีหน้าที่ต่อสู้กับเชื้อโรคพร้อมรบ มีการกระตุ้นให้เลือดไหลเวียนมาบริเวณนี้มากขึ้น อุณหภูมิบริเวณนี้จะสูงขึ้น และ มีอาการบวมที่เราเรียกว่าอาการอักเสบ (Inflammation) เมื่อสิ่งใดที่แปลกปลอมดังกล่าวหายไปแล้ว แต่เจ้าระบบภูมิคุ้มกันยังทำงานอยู่ เห็นสารปกติธรรมดาที่มีอยู่รอบตัวเป็นสิ่งแปลกปลอม คราวนี้แหละยุ่ง การอักเสบก็ยังคงดำรงอยู่ตลอดเวลา โดยเฉพาะในหู คอ จมูก และ ระบบทางเดินหายใจ คือ มีอาการบวม แดง ร้อน หายใจลำบาก ซึ่งลุกลามเป็นผลให้เกิดการหายใจลำบาก กลายเป็นโรคหอบหืด
อาการทั่วไปของโรคภูมิแพ้
โรคภูมิแพ้ หรือ โรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากการแพ้ (allergic rhinitis) เกิดจากร่างกายมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ (allergen) แล้วมีการปล่อยสารเคมี เช่น ฮิสตามีน (histamine) พรอสตาแกลนดิน (prostaglandin) ไซโตไคน์ (cytokine) เป็นต้น โดยสารเหล่านี้จะกระตุ้นให้เกิดกลไกการอักเสบที่บริเวณโพรงจมูก ทำให้มีอาการแสดง ได้แก่ จาม น้ำมูกใส คันในจมูก หายใจลำบาก ในรายที่เป็นมากอาจส่งผลต่อการนอนหลับ อ่อนเพลีย สมาธิสั้น ตามมาด้วย ปัจจุบันมีวิธีการรักษาโรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากการแพ้ เริ่มจากสังเกตตัวเองว่าแพ้อะไร แล้วพยายามหลีกเลี่ยง หมั่นทำความสะอาดบ้าน และ เครื่องปรับอากาศ อีกทั้งควรพักผ่อนให้เพียงพอ และ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อเสริมภูมิต้านทานให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ หากมีอาการน้ำมูกไหลมากขึ้น หรือ ไอจนเหนื่อย แนะนำให้ใช้ยารับประทาน ได้แก่ ยาต้านฮิสทามีน (antihistamines) รุ่นแรก เช่น คลอร์เฟนิรามีน (chlorpheniramine) หรือ ไดเฟนไฮดรามีน (diphenhydramine) ซึ่งมีผลต่อระบบประสาทส่วนกลางให้เกิดการง่วง และ มียาต้านฮิสทามีนรุ่นใหม่ที่มีผลข้างเคียงน้อยกว่ายารุ่นแรก เช่น ลอราทาดีน (loratadine) หรือ การกินอาหารเสริมที่มีวิตามินซี ก็ช่วยเรื่องภูมิแพ้ได้เช่นเดียวกัน อ่านเพิ่มเติม วิตามินซี แก้หวัด ภูมิแพ้
โรคภูมิแพ้กับแพทย์แผนไทย
สำหรับทางการแพทย์แผนไทย โรคภูมิแพ้ เป็นกลุ่มอาการทางธาตุน้ำ อันมาจากการควบคุมของศอเสมหะ หมายถึง เสมหะ หรือ เสลดบริเวณลำคอ ถ้าศอเสมหะกำเริบโดยมากจะเกิดช่วงเช้า ก่อให้เกิดอาการ คัดจมูก จาม น้ำมูกไหล โดยยาปราบชมพูทวีป เป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติที่มีข้อบ่งใช้เพื่อบรรเทาอาการหวัดระยะแรก และ อาการที่เกิดจากภูมิแพ้อากาศ เมื่อวิเคราะห์คุณสมบัติแต่ละตัวยาของตำรับยาปราบชมพูทวีปทั้ง 23 ชนิด พบว่า ส่วนใหญ่เป็นสมุนไพรรสร้อน ช่วยลดการกำเริบของธาตุน้ำ ช่วยลดการอักเสบ รวมถึงฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ (Limpaphayom and Laohakunjit, 2014) จากรายงานการศึกษาเปรียบเทียบผลของการใช้ยาปราบชมพูทวีปขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทานทุกวันวันละ 4 ครั้ง ครั้งละ 2 แคปซูล กับยาลอราทาดีนขนาด 10 มิลลิกรัม วันละ 1 เม็ด ติดต่อกัน 7 วัน ในผู้ป่วยภูมิแพ้ 62 คน (เพศชาย 17 คน เพศหญิง 45 คน) พบว่ายาปราบชมพูทวีปให้ประสิทธิผลการรักษาไม่แตกต่างจากยาลอราทาดีน (P>0.01) (Onthong et al., 2019) จึงมีความเป็นไปได้ว่า สามารถใช้ทดแทนกันได้ตามความต้องการของผู้ป่วย สำหรับการอบไอน้ำสมุนไพร นับเป็นอีกหนึ่งวิธีรักษาที่ได้รับความนิยม มีการศึกษาประสิทธิภาพ และ ความปลอดภัยของการอบสมุนไพร ในผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อากาศจำนวน 64 ราย โดยให้กลุ่มตัวอย่างรับการอบสมุนไพรวันละ 30 นาที สัปดาห์ละ 3 วัน ต่อเนื่องกัน 4 สัปดาห์ และ ประเมินระดับความรุนแรงของอาการภูมิแพ้ด้วย visual analog scale พบว่า ผู้ป่วยมีอาการของโรคภูมิแพ้อากาศลดลงและ มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น (Tungsukruthai et al., 2017) หรือ หากใช้ยาลดอาการภูมิแพ้ก็แนะนำ ลดอาการภูมิแพ้ RHINOCORT AQUA 64 ก่อนใช้ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
สมุนไพรไทยรักษาโรคภูมิแพ้
สมุนไพรไทยรักษาโรคภูมิแพ้ ปราบชมพูทวีป
ตำรับยาปราบชมพูทวีป เป็นตำรับยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ มีสรรพคุณ แก้อาการ ภูมิแพ้อากาศ และ ปรับระบบไหลเวียนเลือด และ น้ำเหลือง ผลจากการศึกษาคนไข้ตัวอย่างพบว่า สามารถลดอาการภูมิแพ้ได้มากกว่า 90% อีกทั้งมีความปลอดภัยสูง ในปัจจุบันยาตำรับ “ปราบชมพูทวีป” ได้รับการยอมรับ และ ถูกนำมาใช้ เพื่อรักษาโรคภูมิแพ้อากาศ และ ปรับปรุงระบบไหลเวียนโลหิต ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลอย่างแพร่หลาย และ ได้รับการยืนยันจากคนไข้ว่าให้ผลในการรักษาได้ดี
ปราบชมพูทวีป มีสมุนไพรอะไรบ้าง?
- เหงือกปลาหมอ (ทั้งต้น) พริกไทยดำ ใบกัญชาเทศ หนักสิ่งละ 120 กรัม
- หัศคุณเทศ ดอกกานพลู หนักสิ่งละ 10 กรัม หัวบุกรอ เนื้อลูกสมอเทศ เนื้อลูกสมอไทย รากเจตมูลเพลิงแดง เหง้าขิง หนักสิ่งละ 8 กรัม
- เทียนแดง เทียนตาตั๊กแตน เทียนแกลบ หนักสิ่งละ 6 กรัม เทียนดำ โกศสอ โกฐเขมา ลูกพิลังกาสา ลำพันหางหมู หนักสิ่งละ 4 กรัม
- ดอกดีปลี การบูร หนักสิ่งละ 2 กรัม ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน หนักสิ่งละ 1 กรัม
สำหรับอาการของภูมิแพ้อากาศ ที่รู้จักกันดี คือ อาการน้ำมูกไหล คัดจมูก ไอ มีเสมหะ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะแก้ปัญหาด้วยการกินยา แต่สังเกตไหมว่า พอกินยาไปนานๆ อาการจะเริ่มไม่หาย แม้จะเพิ่มปริมาณยาก็ตาม เนื่องจากยาที่ว่านั้น ออกฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดฝอยหดตัว เลือดจึงมาเลี้ยงหลอดเลือดในโพรงจมูกได้น้อย ส่งผลให้น้ำมูก(ดูเหมือนจะ)ลดลงตามไปด้วย ที่จริงแล้วหากว่าปอดของเรามีอาการเจ็บป่วย หรือ มีเสมหะตกค้าง กลไกขับพิษตามธรรมชาติของร่างกายจะพยายามขับเสมหะตกค้างเหล่านั้นออกมา ทำให้น้ำมูกไหล จาม แต่เรากลับกินยาเพื่อสะสมเสมหะเหล่านั้นไว้ จนนานวันเข้า เสมหะกลายเป็นก้อนเหนียวหนืดเหมือนยางมะตอยเต็มปอด ร่างกายจนปัญญาที่จะขับออก จึงกลายเป็นว่ายิ่งกินยายิ่งอาการหนัก ใครที่เป็นภูมิแพ้อากาศและต้องกินยาเคมีมานานจนอาการเริ่มดื้อยา ขอแนะนำลองหันมาใช้สมุนไพรไทยตำรับ ปราบชมพูทวีปดู นอกจากจะช่วยแก้ไขอาการภูมิแพ้ ปรับภูมิคุ้มกันแล้ว ยังไม่เป็นภาระต่อร่างกายในการขับสารเคมีส่วนเกินจากการทานยาเคมีเกินจำเป็นอีกด้วย
สมุนไพรไทยรักษาโรคภูมิแพ้ หอมแดง
หอมแดงมีสรรพคุณในการช่วยป้องกันหวัด และบรรเทาอาการคัดจมูกลงได้ โดยการนำหอมแดง 1 หัวเล็ก มาปอกเปลือก แล้วกินพร้อมอาหารเป็นประจำทุกวัน แต่หากพบว่ายังไม่หายดี ก็ให้ใช้หอมแดงเล็กประมาณ 4 – 5 หัวมาทุบพอแตก นำไปต้มกับน้ำสะอาด 1 ลิตรให้เดือด แล้วเทน้ำใส่ชามใบใหญ่ ก้มหน้าลงไปให้ห่างจากชามแค่พอประมาณ คลุมศีรษะด้วยผ้าขาหนู แล้วสูดไอระเหยจากน้ำหอมแดงประมาณ 5 – 10 นาที วิธีนี้จะทำให้คุณรู้สึกโล่งจมูกมากขึ้น
ตะไคร้
ตะไคร้เป็นอีกหนึ่งสมุนไพสวนครัว เพียงแค่บุบต้นตะไคร้ 3 – 4 ต้นให้แตก นำมาต้มกับน้ำเปล่า 1 ลิตรให้เดือด แล้วยกลง รินเอาแต่น้ำมาจิบบ่อยๆ ตลอดทั้งวัน เพราะตะไคร้ก็เป็นสมุนไพรแก้คัดจมูกที่ได้ผลดีเช่นกัน แถมยังช่วยแก้อาการน้ำมูกไหลจากหวัดได้อีกด้วย หรือจะรับประทานแบบปกติในต้อมยำเลยก็ได้
ขิง
ให้นำขิงแก่ 1 แง่ง มาหั่นเป็นแว่นบางจากนั้นนำมาต้มกับน้ำเปล่า 1 ลิตร โดยต้มประมาณ 5 นาที แล้วตักเอาขิงออก เอาแต่น้ำขิงมาดื่มขณะอุ่นๆ โดยดื่มครั้งละ 1 แก้ว เช้า กลางวันและเย็น น้ำขิงจะช่วยลดน้ำมูกลงได้
พริก
เครื่องปรุงสุดเผ็ดร้อนนี้มีดีมากกว่าแค่รสเผ็ด เพียงนำต้นพริก ยกเว้นในส่วนของเม็ดพริก มาล้างน้ำให้สะอาดจากนั้นสับเป็นท่อนสั้น ๆ แล้วตากแดดจนแห้ง นำต้นพริกที่ตากแดดจนแห้งแล้วประมาณ 15 กรัมมาต้มกับน้ำ 1 ลิตรให้เดือด รินเอาแต่น้ำมาดื่มก่อนอาหาร โดยดื่มครั้งละ 1 แก้ว ช่วงเวลาเช้า-เย็น จะช่วยให้หายใจสะดวกขึ้น
กระเทียม
สมุนไพรกลิ่นฉุนที่หลายคนร้องยี้ แต่กลับเป็นสมุนไพรแก้คัดจมูกที่ช่วยได้ผลดีเช่นกัน เพียงนำกระเทียมมาใช้ประกอบอาหารตามเมนูทั่วไป ก็จะช่วยลดอาการคัดจมูกได้หรืออาจจะกินสด ๆ ครั้งละ 7 กลีบ พร้อมอาหารเป็นประจำทุกวันจนอาการดีขึ้นก็ได้ค่ะ อย่างไรก็ตาม ไม่ควรกินกระเทียมตอนท้องว่างเด็ดขาด เพราะอาจระคายเคืองกระเพาะอาหาร
การใช้น้ำเกลือล้างจมูกก็เป็นอีกทางในการลดอาการของภูมิแพ้ลงได้ ซึ่งวิธีการสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ วิธีล้างโพรงจมูก ลดอาการภูมิแพ้ หรือ จะใช้ยาช่วยก็สามารถทำได้เช่นเดียวกัน ยาแก้แพ้ บรรเทาอาการแพ้