มหาหิงคุ์ กับการแก้อาการท้องอืดในเด็ก คุณพ่อ คุณแม่ หลายคนคงเคยได้ยินมาบ้างว่า เวลาลูกน้อยมีอาการท้องขึ้น หรือ ร้องไห้เนื่องจาก อาการท้องอืด ให้ใช้ “มหาหิงค์” หรือ ที่เรียกติดปากว่า ทิงเจอร์มหาหิคุ์ ทาที่ท้องของลูก เพื่อช่วยลดอาการเหล่านั้น ในปัจจุบันก็ยังคงมีการใช้วิธีนี้ในการดูแลลูกน้อยอยู่เป็นจำนวนมาก เนื่องจากเป็นสิ่งที่ คุณย่า คุณยาย หรือ คนเก่า คนแก่ ได้บอกต่อมา ถือว่าเป็นวิธีการดูแลทารกอย่างหนึ่ง หรือ แม้แต่คนท้องเองหากมีอาการท้องอืด ก็สามารถใช้ได้เหมือนกัน วันนี้ทาง IndyDiary.com จะมาพูดถึง “มหาหิงค์” ว่ามันคืออะไร ทำไมถึงใช้แก้อาการท้องอืด ท้องขึ้น ในเด็กได้ดี
อาการท้องอืด ในทารก มักพบในทารกที่กินนมผสมจากขวดมากกว่า ทารกที่กินนมแม่ แต่ก็ไม่เสมอไป เนื่องจากน้ำนมแม่ ย่อยง่ายกว่า นมผสม จึงทำให้ทารกที่กินนมแม่ไม่ค่อยมีอาการท้องอืด ปวดท้อง โดยสาเหตุที่ทำให้ทารกท้องอืด อาจเป็นเพราะคุณแม่ให้ลูกดูดนมมากเกินไป หรือ ดูดลมเข้ามากไปในขณะที่ดูดนมจากขวด ปล่อยให้ลูกดูดขวดนมเปล่า หรือ เป็นเพราะให้นมในท่าไม่ถูกต้อง ส่งผลให้กระเพาะอาหารของทารกมีลมมาก ปวดท้อง เพราะลมดัน ถ้าไม่อาเจียน ไม่มีการถ่ายอุจจาระออกมา ก็อาจทำให้ลูกมีอาการ “ท้องอืด” เมื่อมีอาการ ทารก ก็ไม่สามารถพูด หรือ บอกออกมาได้ ส่งผลให้ทารกร้องไห้บ้าง นอนดิ้นบ้าง อารมณ์ไม่ดีบ้าง ทำให้คุณพ่อ คุณแม่ มือใหม่มีความกังวลไม่น้อย จากบทความที่แล้วได้แนะนำ ผ้าอ้อมเด็กทารก การเลือกซื้อ และ เลือกใช้ วันนี้จะมาแนะนำมหาหิงค์บ้าง
ความหมาย มหาหิงคุ์
มหาหิงค์ คือ ยาสมุนไพร ที่มีสรรพคุณแก้ปวดท้อง ช่วยย่อยอาหาร ขับลม และ ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ นิยมใช้เป็นยาทาภายนอก ในรูปแบบของยาทิงเจอร์ นอกจากนี้ ยังใช้เป็นส่วนผสมของยาแพทย์แผนไทยบางชนิดด้วย
มหาหิงค์ เป็นยาที่มีกลิ่นร้อนฉุน และ มีรสขม ทำมาจากยางไม้ในลำต้นใต้ดิน ของพืชตระกูลผักชี มีลักษณะเป็นก้อนแข็งสีน้ำตาล ซึ่งประกอบด้วยยางชัน เรซิน แป้ง และ น้ำมันหอมระเหยหลายชนิด ในปัจจุบันมีงานค้นคว้าที่รับรองประสิทธิภาพทางการรักษาของ มหาหิงคุ์ไม่มากนัก จึงนิยมใช้มหาหิงคุ์บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เป็นหลัก ส่วนการรักษาด้านอื่น ๆ อาจขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์
เกี่ยวกับมหาหิงคุ์
- กลุ่มยา: ยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- ประเภทยา: ยาที่หาซื้อได้เอง
- สรรพคุณ: บรรเทาอาการ ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง
- กลุ่มผู้ป่วย: เด็ก และ ผู้ใหญ่
- รูปแบบของยา: ยาทาภายนอก และ ในผู้ใหญ่บางกรณีใช้ กินได้
คำแนะนำในการใช้ “มหาหิงคุ์” ในเด็ก
- มหาหิงค์ ที่มีส่วนประกอบของแอลกอฮอล์ (โดยเฉพาะทิงเจอร์มหาหิงคุ์) ไม่ควรให้เด็กรับประทาน เพราะอาจมีผลเสียต่อเด็กได้ เนื่องจากใน ทิงเจอร์มหาหิงคุ์ นั้นมีแอลกอฮอล์มาก อาจทำให้เด็กได้รับแอลกอฮอล์โดยไม่จำเป็น
- ถ้านำมหาหิงคุ์ มาใช้ทา ควรทาในที่โล่ง อากาศโปร่ง ถ่ายเทสะดวก หรือ หลังจากทามหาหิงคุ์ ที่ท้องแล้ว ให้ใช้ผ้าอ้อมห่อบริเวณท้องเด็กไว้ เพื่อทำให้ท้องอุ่น และ ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้ดียิ่งขึ้น
- ระมัดระวังไม่ให้เข้าตา หรือ สัมผัสกับเนื้อบริเวณที่เป็นแผล หรือ รอยถลอก
- ควรเก็บให้พ้นมือเด็ก และ ไม่ควรเก็บรวมกับยารับประทานชนิดอื่นๆ
- ควรสำรวจวันหมดอายุของยาก่อนนำมาใช้ เนื่องจากการเก็บยาไว้นานๆ จะทำให้ตัวยาออกฤทธิ์สลายตัว และ ให้ผลได้ไม่เต็มที่
ปริมาณการใช้มหาหิงคุ์
- เด็ก: ใช้ยาทิงเจอร์มหาหิงคุ์ทาบาง ๆ บริเวณหน้าท้องวันละ 2-3 ครั้ง เมื่อเด็กปวดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- ผู้ใหญ่: ควรรับประทานยาสมุนไพรที่มีส่วนผสมของมหาหิงคุ์ ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น
คำเตือนในการใช้มหาหิงคุ์
- ห้ามทายา ทิงเจอร์มหาหิงคุ์ บริเวณแผลเปิด และ ระวังไม่ให้ยาเข้าตา
- เด็ก ผู้ที่ตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร และ ผู้ป่วยที่มีไข้ ห้ามรับประทานยาที่มีส่วนผสมของมหาหิงคุ์
- ห้ามรับประทานมหาหิงคุ์ในรูปแบบยาทิงเจอร์ และ ห้ามผสมยาทิงเจอร์มหาหิงคุ์ในน้ำให้เด็กรับประทาน เพราะแอลกอฮอล์ในยาอาจส่งผลเสียต่อระบบประสาท และ พัฒนาการทางสมองของเด็ก
ผลข้างเคียงจากการใช้มหาหิงคุ์
มักไม่พบผลข้างเคียงจากการใช้ยา ทิงเจอร์มหาหิงคุ์ อย่างไรก็ตาม การรับประทานยาที่มีส่วนผสมของ มหาหิงค์ อาจทำให้ปวดหัว ปากบวม คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเสีย ชัก และ เลือดไหลไม่หยุดได้ แม้มีโอกาสพบได้น้อยมาก แต่ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์หากมีอาการรุนแรงหรืออาการที่เกิดขึ้นไม่หายไป