แก้บนเจ้าที่บ้าน ไหว้เจ้าที่กลางบ้าน จุดธูปกี่ดอก ใช้อะไรบ้าง มาดู วิธีไหว้เจ้าที่กลางบ้าน พร้อมของไหว้ เช่น ผลไม้มงคล ขั้นตอน และ บทสวดไหว้เจ้าที่กลางบ้าน ทำอย่างไรให้ถูกต้อง ตามไปดูกัน
ส่วนใหญ่อาจจะคุ้นชินกับการไหว้ศาลพระภูมิ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเหล่าเทวาอารักษ์ และ เทพยดาจากสวรรค์ ที่ถูกอัญเชิญมาทำหน้าที่คอยรักษา และ ปกป้องภัยอันตรายให้กับคนในบ้าน และ ให้ความเจริญก้าวหน้ารุ่งเรือง โดยทั่วไปมักจะตั้งอยู่บริเวณหน้าบ้านแต่ละหลัง แต่รู้หรือไม่ว่าจริง ๆ แล้วภายในบ้านหรือกลางบ้านก็มีเจ้าที่เจ้าทางเหมือนกัน ซึ่งมีความเชื่อกันว่าเป็นเจ้าของบ้านเจ้าของเรือน หรือ วิญญาณบรรพบุรุษ ที่ควรกราบไหว้ด้วยเช่นกัน
ทำไมต้องไหว้เจ้าที่กลางบ้าน
การไหว้เจ้าที่กลางบ้าน คือ การให้ความเคารพวิญญาณของบ้านที่เราอยู่ โดยเป็นการไหว้เจ้าที่เจ้าทาง เจ้าของบ้านเจ้าของเรือน เพื่อขอขมา ขอความเมตตา และ ขออโหสิกรรม เพื่อความสุข และ ความร่มเย็นแก่ผู้อยู่อาศัย บ้างก็เชื่อว่าเมื่อไหว้แล้วจะช่วยเสริมพลังเจ้าที่ ช่วยผ่อนเคราะห์หนักให้กลายเป็นเบา และ ยังเป็นการเปิดทางให้สิ่งต่าง ๆ ราบรื่น เปิดโชค เปิดโอกาส เปิดช่องทางทำมาหากิน เปิดทางรับทรัพย์ให้กับคนในบ้านอีกด้วย
แก้บนเจ้าที่บ้าน ใช้อะไรบ้าง
- ธูป 5 ดอก
- เทียน 2 เล่ม
- น้ำชาหรือน้ำเปล่า 5 แก้ว
- ดาวเรือง 9 ดอก
- ผลไม้มงคล 9 ชนิด เช่น ส้ม กล้วย องุ่นแดง แอปเปิลแดง ลิ้นจี่ สาลี่ ลูกพลับ ทับทิม แก้วมังกร หรือ จะใช้ผลไม้ชนิดใดก็ได้ แต่ควรเลือกผลไม้ที่มีความหมายเป็นมงคล
- หมาก-พลู 9 คำ
- ผ้าขาวบาง 1 ผืน
ซึ่งของไหว้เจ้าที่กลางบ้านนั้นจะใช้ทั้งหมดตามที่กล่าวมาก็ได้ หรือหากไม่สามารถหาซื้อได้ก็ใช้ของเท่าที่เราสะดวกซื้อสะดวกหา โดยเน้นที่ความตั้งใจ และ ความศรัทธาเป็นหลัก
แก้บนเจ้าที่บ้าน เวลาไหนดี
สำหรับช่วงเวลาในการไหว้ที่แนะนำเป็นพิเศษ คือ ช่วงกลางวันของวันอังคาร หรือ วันเสาร์ สามารถไหว้ได้ทุกเดือน ยกเว้นเดือนเมษายน และ เดือนตุลาคม เพราะเดือนเมษายนถือว่าเป็นเดือนร้อน และ เดือนตุลาคมเป็นเดือนที่สัมภเวสีจะมาขอส่วนบุญ ไม่นิยมไหว้
ทั้งนี้ การไหว้เจ้าที่ในบ้านไม่มีระยะเวลาที่กำหนดไว้ตายตัวว่าต้องทำทุกกี่วันหรือกี่เดือน ดังนั้นก็แล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคน แต่โดยส่วนใหญ่จะนิยมไหว้กันทุก ๆ 3-6 เดือน
วิธี แก้บนเจ้าที่บ้าน
ขั้นตอนไหว้เจ้าที่นั้นมีขั้นตอน และ วิธีที่ไม่ยุ่งยาก สามารถทำได้เองโดยไม่จำเป็นต้องนิมนต์พระสงฆ์หรือเชิญพราหมณ์มาทำพิธีแต่อย่างใด แค่จัดเตรียมของไหว้ และ ทำตามขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้
- ตัวผู้ไหว้หันหน้าเข้าบ้าน จากนั้นให้ปูผ้าขาวบางไว้บนโต๊ะ แล้วนำของไหว้เจ้าที่กลางบ้านมาจัดเรียงใส่พาน ถาดรอง หรือ ภาชนะที่เตรียมไว้
- จุดธูป เทียน และ กล่าวคำขอขมา ว่า “ข้าแต่เจ้าที่เจ้าทาง เจ้าของที่เข้าของทาง เจ้าของบ้านเจ้าของเรือน บ้านเลขที่…(บ้านเลขที่ที่อาศัยอยู่) หลังนี้ วันนี้เป็นวันดี ข้าพเจ้า…(ชื่อ-สกุล) นำเครื่องสักการบูชามาตั้งถวายเพื่อขอขมากรรม หากมีสิ่งใดก็ตามที่ข้าพเจ้าได้ทำผิดไปทั้งตั้งใจก็ดี ไม่ตั้งใจก็ดี ทั้งรู้ก็ดี ไม่รู้ก็ดี ข้าพเจ้าขออโหสิกรรมท่าน ขอท่านจงโปรดงดโทษ เว้นโทษ และ อโหสิกรรมให้แก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด และ โปรดช่วยให้ข้าพเจ้าอยู่ที่บ้านเลขที่…(บ้านเลขที่ตัวเอง) หลังนี้…(ขอพรต่าง ๆ ตามที่ใจปรารถนา)”
- ลาของไหว้ เมื่อธูปหมดดอกให้ดับเทียน และ ใช้มือจับที่พานหรือภาชนะ แล้วกล่าวคำลาว่า “ขอแดนขอชานให้ลูกให้หลานกิน เพื่อความเป็นสิริมงคล” หรือ บางบ้านจะกล่าวว่า “ขอเดนขอทานให้ลูกหลานได้กิน เพื่อความเป็นสิริมงคล”
การไหว้เจ้าที่เจ้าทางในบ้าน นอกจากเป็นการแสดงความเคารพแก่เจ้าที่ผู้ปกปักรักษาสถานที่นั้น ๆ แล้ว ยังเชื่อกันว่าจะช่วยทำให้ชีวิตอยู่เย็นเป็นสุข แคล้วคลาดปลอดภัย นำมาซึ่งโชคลาภ ความรุ่งเรือง ถือเป็นความเชื่อโบราณที่ปฏิบัติสืบทอดต่อมาช้านาน ดังนั้นเราจึงควรสานต่อวิธีการไหว้ที่ถูกต้องต่อไป เพื่อความสบายใจ คลายกังวล และ เสริมสิริมงคลให้กับบ้านของเราด้วย
เจ้าที่และศาลพระภูมิต่างกันอย่างไร
โดยอธิบายความหมายตามความเข้าใจ เจ้าที่ และ ศาลพระภูมิ ต่างกันดังนี้
เจ้าที่
เจ้าที่ถือได้ว่าเป็นดวงวิญญาณที่มักจะอาศัยอยู่ หรือ สิงสถิตภายในพื้นที่นั้น ๆ อยู่แล้ว ซึ่งไม่มีการเจาะจงว่าเจ้าที่จะต้องเป็นดวงวิญญาณ หรือ เป็นเทวดา หากพูดตามความเชื่อ มักจะหมายถึงผู้ที่มีกำลังมากเพียงพอที่จะมีอำนาจ อาศัยอยู่ในภายในพื้นที่นั้นได้ โดยพื้นที่เหล่านั้น ก็คือ สถานที่ที่มีมนุษย์อยู่อาศัย เช่นเคหสถาน สิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ แต่หากเป็นสถานที่ในป่าในเขา จะมีชื่อเรียกว่า เจ้าป่า เจ้าเขา ตามสถานที่นั่นเอง
ศาลพระภูมิ
ศาลพระภูมิ คือ ศาลที่ถูกสร้างขึ้นโดยมีเพียงเสาเดียวเพื่อให้เป็นที่สิงสถิตของเทวดา เทพารักษ์ หรือ แม้แต่ดวงวิญญาณ สัมภเวสี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออัญเชิญให้วิญญาณเหล่านั้น มาคุ้มครอง หรือ ปกครองดูแลพื้นที่นั้น ๆ หรือเพื่อดูแลผู้อาศัย โดยสถานที่ที่มักจะมีการทำพิธีตั้งศาลขึ้นมา ได้แก่ อาคาร บ้านเรือน หรือ แม้แต่สำนักงาน มักจะนิยมตั้งศาลไว้บริเวณหน้าบ้าน หรือ สำนักงาน